Peer coaching met video
Peer coaching met video is een vorm van zelfgestuurde collegiale samenwerking op de
werkvloer. Deze strategie voor opleiding en professionalisering kunnen scholen en
lerarenopleidingen in alle onderwijssectoren inzetten in het kader van werkplekleren. Deze
werkwijze heb ik toegepast in projecten voor zowel ervaren als aanstaande leraren. Mijn
evaluatieonderzoek hiernaar heeft duidelijke leereffecten aangetoond. Een handleiding voor
peer coaching met video is hier te downloaden: Film en bespreek je les!
Onder de naam Didactisch Afkijken heb ik lerarenteams in het voortgezet onderwijs begeleid
bij peer coaching met video. Belangrijke uitgangspunten hierbij zijn: vrijwillige deelname,
gelijkwaardigheid en zeggenschap. Deelnemende docenten werken in tweetallen aan zelf
gekozen leerdoelen en observeren en filmen elkaar in de les. Als groep komen zij periodiek
bijeen om elkaar te leren observeren en filmen, feedback te geven en videomontages te maken.
Deze aanpak heeft alleen succes wanneer de school de deelnemers faciliteert met werktijd en
een passende roostering. Verder is het nodig dat de schoolleiding een cultuur van samen leren
stimuleert. Mijn onderzoek naar Didactisch Afkijken laat zien dat de deelnemende leraren niet
alleen nieuwe ideeën en inzichten opdeden, maar ook blijvende verbeteringen in hun dagelijkse
lesgeven bereikten. Zij gingen een grotere variatie aan werkvormen gebruiken en combineren
directe instructie regelmatig met groepswerk en zelfstandig computergebruik door leerlingen.
De opbrengst van peer coaching met video heb ik bij aanstaande en ervaren leraren onderzocht
in het lees- en schrijfonderwijs op de basisschool. Experimenteel onderzoek gekoppeld aan
lesobservaties heeft uitgewezen dat de deelnemende leraren meer effectief
onderwijsgedrag ontwikkelden dan niet-deelnemende leraren (zie ook Using Video to Develop
Teaching, hfdst. 4).
In een ander onderzoek onder PABO-studenten heb ik laten zien dat het gebruik van duidelijke
kijkwijzers hen helpt om lesopnamen zorgvuldig te analyseren en te interpreteren. Voor leraren
zijn kijkwijzers een geschikt hulpmiddel om hun wat ik noem “diagnostische blik” te scherpen
(zie ook Using Video to Develop Teaching, hfdst. 5).
Meer informatie over het bovengenoemde onderzoek is te vinden in mijn presentatie Causal
Chains in Visual Teacher Learning.